Van gezinize tarihi bir doku kazandırmak ve gizli bir kenti keşfetmek istiyorsanız Çavuştepe Antik Kentine uğramalısınız. Urartu medeniyetini temsil eden Çavuştepe Antik Urartu Bölgesi; Gürpınar Ovasında bulunan bir tepe üzerine kuruludur. Çavuştepe Antik Uratu Bölgesi Van merkeze 25 km, Gürpınar’a ise 10 km uzaklıktadır. Aracınızla ya da gezi ekibi ile gidebileceğiniz gibi merkezde kalkan Gürpınar arabaları ile de gidebilirsiniz.
Çavuştepe Antik Urartu bölgesine gittiğiniz zaman girişte sizi kale sorumlusu Mehmet Kuşman karşılayacaktır. Gezi boyunca size eşlik eden kale sorumlusu; Çavuştepe kalesi ve tarihi yapıları hakkında bilgi veriyor. Öyle büyük bir hayranlıkla anlatıyor ki sanki o dönemde yaşamış gibi, anlatımıyla sizi mistik bir havanın içine çekiyor. Mehmet Kuşman sadece anlatımı ile ünlü değil uzun yıllar boyunca kalede çalışan Mehmet amca kaleye kazıya gelen ekiplerden öğrendiği Urartuca ile ünlüdür. Ünlü dememde ki sebep dünyada Urartuca bilen sadece 38 kişi vardır ve bunlardan biri de kale sorumlusu Mehmet Kuşman’dır. Ayrıca kendi çabaları ile Urartuca hem yazmayı hem konuşmayı öğrenen ilkokul mezunu Mehmet Kuşman dünyada Urartuca bilen tek akademisyen olmayan kişidir. Van’ da yaşayan ve Çavuştepe kalesinde 41 yıl boyunca görev yapan Mehmet Amca 65 yaşında emekli olunca evi gibi gördüğü ve kendisini ait hissettiği Çavuştepe kalesinden ayrılmak istemediğinden ücret almadan gönüllü olarak burada görev yapmaya devam etmiştir. Yolunuz Van’a düşerse Çavuştepe Kalesine gidip hem tarihi güzelliğe şahitlik yapmanızı hem de Mehmet Amca ile tanışıp onun rehberliğinde mistik bir gezi yapmanızı tavsiye ederim.
Çavuştepe kalesi MÖ. 764-735 yılları arasında Urartu Kralı II. Sarduri tarafından yapılmıştır. Çavuştepe Kalesi aynı zamanda kurucusundan dolayı Sarduhinil olarak da anılmaktadır. Zamanın aşımına ve doğal afetlere uğrayan kalenin bir kısmı ve bazı yapılar toprak altında kalmıştır. Bu gizemi bulmak ve gün yüzüne çıkarmak adına birçok arkeolojik çalışmalar yapılmıştır yapılan bu arkeolojik çalışmalar sonucunda kalenin bazı bölümleri ve tarihi mimari yapılar gün yüzüne çıkarılmıştır.
Günümüze sağlam ve eşsiz mimarisi ile ulaşan kale duvarları yaklaşık 5 metre yüksekliğindedir. Adeta saklı bir kenti temsil eden bu kalede ana kayaya yapılan su sarnıçları, kült merkezi, su biriktirme yapısı, inandıkları tanrıları için yapılan tapınak ve saray yapılarında görülen mimari özgünlüğü ve işçiliği görülmeye değer. Eşsiz mimarisi ile ve işçiliği ile krallığın ihtişamlı gücünü gözler önüne sermektedir. Bu kaleyi diğer Urartu kalelerinden ayıran en önemli özelliği içeresinde kült merkezinin bulunmasıdır.
Çavuştepe Kalesinde gezdiğinizde kendinizi bir şehrin içinde geziyor gibi hissedeceksiniz. Kalede bulunan tapınak, depo binaları, atölye odalarının kapılarının açıldığı koridor, bu koridorun sonunda bulunan saray muhteşem dizaynı ile adeta modern bir şehri andırıyor. Şehir planına sahip kalede ayrıca kazı çalışmaları sonucu iki bin yıl önce kurulmuş bir kanalizasyon sistemi bulundu. Doğrusu binlerce yıl önce şehir planın ve kanalizasyon sisteminin olması hayretler içerisinde bırakıyor. Yakın zamanda yapılan kazı çalışması sonucunda iki bin yıl öncesine ait buğday bulundu. Bu yaptıkları depoların ne kadar koruyucu olduğunu gösteriyor.
Saklı bir kenti andıran Çavuştepe Antik Urartu bölgesinde ve kalede attığınız her adımda bir medeniyetin inancına, yaşamına, kültürüne ait kalıntılar görüyor ve bütün bu güzelliklere şahitlik ediyorsunuz. Urartu’dan kalma tarihi bir miras olan bu antik kentte doyumsuz bir gezi yapacaksınız.
