Ergani denilince herkesin aklına hemen Bakır madeni geldi eminim. Hatta çoğunuz kitaplarda yazılı Ergani de bakır çıkarılır gibi şeyler hatırlıyorum dediğinizi duyar gibiyim. Evet sevgili okurlarım Ergani ilçemiz hakkında merak ettiğiniz ve daha fazlasını yazdığım gezi yazısında bulacaksınız. Yine de eklemek istediğiniz bir şey olursa yorum kısmına yazmanızı istiyorum.

Ergani ilçesi Diyarbakır ilimize bağlı 18 ilçesinden biridir. İl merkezine yaklaşık 53 km uzaklığındadır. İlçemize gitmek için şehir merkezinden kalkan dolmuşlarla buraya ulaşmanız mümkündür.

Ergani ilçesi Nüfusu birçok ilden fazladır. İlimizde 100 bin üzerinde nüfusa sahiptir. Diyarbakır şehrimize bağlı en büyük ilçedir. İlçeye bağlı 86 köy bulunur. ilçemizin daha önce birçok isim kullanılmıştır. Akranya, Erkenin, Erkanikana, Yanari, Zülkarneyn, Urhana, Aşat olan isimleri, Cumhuriyet döneminden sonra “Osmaniye” olarak ve daha sonra ise “Ergani” olarak değiştirilmiştir.

İlçemizde Bakır madeni çıkarılmaktadır. Fakat bu bakır madeni ilçemiz ile Elazığ arasında çıkarılmaktadır. İlçe merkezine yaklaşık 25 km uzaklığındadır. Ayrıca burada çok kaliteli petrol kuyuları bulunmaktadır. ilçemiz her yönü ile zenginliğini göstermektedir.

Ergani ilçemizin tarihi çok eskiye dayanmaktadır. ilçemiz yakınlarında bulunan Çayönü höyüğünde yapılan kazılar sonucunda bu ilçemizin ilk yerleşim yeri olduğu anlaşılıyor. İlçemizin merkezinde olmasa da yakın çevresinde birçok tarihi yapı bulunuyor.

Ergani de Gezilecek Yerler

Çayönü Ören Yeri: İlçe merkezine 7 km uzaklıkta bulunan Sesverpınar köyünde bulunur. bu yerleşmenin yaklaşık 9 bin yıl öncesine aittir. Bu ören yerini görenler hayrete düşüyor. En son buraya bir Polonyalı gezgin tarafında gezilmiş. Buranın mucize yaratan bir mabet bulunduğunu söylemiştir. Burada kazılar yapılmaktadır. Kazılara hala devam etmektedir. Burada çıkarılan birçok yapıyı Diyarbakır Müzesinde sergilenmektedir.

Grikihaciyan Tepesi: Bu tepe yaklaşık 7 bin yıl öncesinde yerleşmenin olduğu bir tepedir. Bu tepeden ilçe merkezi çok güzel görünür. Ayrıca buranın önemli kılan özelliği  Kuzey Irak, Suriye ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde görülen “yuvarlak planlı ve kubbeli” evler ve zengin boya süslemeli “çanak-çömlek” tir.

Zülkifil Dağı Ve Makamı: İlçe merkezine 5 km uzaklıktadır. Burada Zülkif Peygamberin yaşadığı rivayet edilir. Dağın tepesin Zülkif Peygambere ait Türbe ve Makamı olunduğu söylenilir. Buraya birçok kişi tarafında ziyaret edilir. Hatta çocuğu olmayan kadınlar gelip burada dua edip adak adadıkları görülür. Çocukları erkek olursa Zülkif, kız olursa Zülkifiye bırakıyorlarmış. Ayrıca bu dağın tepesinde özel bir bitki yetişiyor. Bu bitki Zülkif peygamberin gözyaşından akan yaşlarla birlikte yeşeren Makam Çiçeğidir.

Hilar Mağaraları: İlçe merkezine 7 km uzaklıkta bulunan Sesverpınar köyünde bulunur. Bu mağara Anadolu’da en eski yerleşim yerinin bulunduğu yerdir. Mağara etrafında birçok kalıntı vardır. bu kalıntılar ve kabartmalar Roma dönemine aittir. Burada birçok Mezar odası da bulunuyor. Bu mezarlarında Roma dönemine ait olduğu söyleniliyor. Bu gizemli mağarayı ziyaret etmenizi öneriyorum.

Hz. Meryem Kilisesi: İlçemiz de bulunan bu kilise Zülküf dağın doğusunda bulunur. Günümüze sağlam ulaşan nadir yapılardan biridir. Dicle ırmağına bakan Büyük bir kayalık üzerinde Ermeniler tarafında inşa edilmiştir. 1915 yıllında Ermeniler bölgeden gönderilince bu kilise de boş kalmıştır. fakat her bahar mevsiminde Ermeniler buraya gelip ibadet edip bir gece kalırmış. Bu 1960 yıllına kadar devam etmiş.

Ergani Kalesi: İlçemizde bulunan bu kale günümüzde bir yıkıntı ve harabe durumundadır. Kalenin kim ve ne zaman yapıldığı ile ilgili bilgi yoktur. Bu kale Evliye Çelebi Seyahatnamesine de konu olmuştur.  Bu kale yapıldığı zamanlarla ilgili çeşitli efsaneler gezmektedir. O dönemde yaşayan kralın çok güzel bir kızı varmış. Kızın ismi de Zozey’miş.(Bazı rivayetlere göre Zozey muallime olunduğu söylenilir. Güzel ve zeki olduğu kadar bencil olduğu da söylenilir. ) Bu kızın güzelliği dillere destanmış. Kralın hiç hazmetmediği ve sevmediği biri kızına âşık olmuş. Kızı da onu çok seviyormuş. Kral kızına bu adama vermek istemiyormuş. Bu adamdan kaçırıp buraya getirmiş. Kızı için bu kaleyi inşa etmiş kızı ölene kadar bu kalede yaşamış. Ayrıca bazen kaleden çıkıp gezmesi için kale üzerinde köprü yaptırmış. Günümüzde kalıntıları bulunur.

Sonuç olarak bu ilçemize yolunuz düşerse ilçede bulunan tarihi yapıları gezmenizi tavsiye ediyorum. Ayrıca ilçeden çıkıp Elazığ’a doğru giderken Cuma’nın Yeri diye bir yer var. Burada Ciğer yemenizi tavsiye ediyorum. Bu ilçede beni en çok şaşırtan insanlarıdır. Çok sıcakkanlı ve sevecen insanlardır. Aynı zamanda Konuksever insanlardır. Burada yapılan yöresel yemeklerini de tatmanızı öneriyorum.