Selçuklu ve Osmanlı devletine ev sahipliği yapan Bitlis’te Selçuklu ve Osmanlı devleti zamanından kalma birçok türbe ve kümbetler bulunmaktadır. Tarihi öneme sahip türbe ve kümbetler şunlardır:
Abdurrahman Gazi Türbesi: Ahlat’ta bulunan bu türbe Hz Osman zamanında yaşayan Sahabe -i Kiramdan olan Abdurrahman Gaziye aittir. Tarihi yapıya sahip bu türbe yoğun ziyaretçi akımına uğramaktadır. Ahlat’ ta bulunan bu türbeye gitmek için şehir merkezinde kalkan Ahlat arabalarına binebilirsiniz.
Emir Ali Kümbeti: Harabe şehir yolu üzerinde bulunan bu kümbet, Ahlat kümbetleri içerisinde mimari ve tarihi yapısı ile en çok dikkat çekenidir. Dış kare planlı mimarisi ile ve iç mimarisi ile diğer kümbetlerden farklıdır.
Küfrevi Türbesi: Küfrevi Konağı’nın bahçesine kurulu olan Küfrevi Türbesi mimari özellikleri bakımından Bitlis mimarisinden farklı bir özelliğe sahiptir. Küfrevi Türbesi dış mimarisi ve görüntüsü ile İstanbul geç dönem türbelerini örnek almıştır.
Usta Şagirt Kümbeti: Van gölünün yakınlarında bulunan bu kümbet, Ahlat kümbetlerinin en büyüğüdür. İki katlı olan bu kümbetin altı mezar üstü mescittir.
Çifte Kümbet: Ahlat’ta bulunan Çifte Kümbet çok fazla ziyaretçi alan mekanlardandır. İki kümbet yan yana olduğu için Çifte Kümbet ismini almıştır. Konik külah şeklinde bir kubbe ile örülü olan bu kümbetler mazgal pencereleri ve işlemecilikleri ile göz dolduruyor. Aynı yerde bulunan bu iki kümbet tarihi ve mimari bir şölen oluşturuyor. Bitlis’te bulunan çeşitli tarihlerde yapılan Emir Bayındır Kümbeti, Veli Şemsettin Türbesi, Şeyh İsa Türbesi, Erzen Hatun Kümbeti ve Şeyh Hasan Türbesini de ziyaret etmenizi tavsiye ederim.
