Mazgirt ilçemiz Tunceli iline bağlı 8 ilçesinden biridir. Şehir merkezine yaklaşık 35 km uzaklıktadır. Buraya ulaşmak için İl merkezinden kalkan dolmuşlarla ulaşım yapılabilir.

Mazgirt ilçemizin isim analizine bakalım:

Kaynaklarda eski ismine rastlanmamıştır. Fakat halk arasında Mezingirt olarak bilinir. Ermenice de bu isim Büyük Hisar anlamını taşır. Urartularda Gert kelimesi Şehir anlamına geliyor. Yani toparlayacak olursak Urartularda Büyük şehir yada Büyük Orman anlamına gelir.

İlçemizin yapılan son nüfus sayımına göre toplam Nüfusu 8.243 (2014 yıllı itibari ile bu sayıya ulaştık.)

Mazgirt Tarihçesi

İlçemiz tarihi çok eski zamanlara dayanmaktadır. birçok medeniyette kucak açmıştır. İlçemizin tarihini iyi anlamak için kronolojisini bakalım.

• m.ö 2200: Bu tarihte Hurriler
• m.ö 1375-1335: Bu tarihte Hititler
• m.ö 9.yy: Bu tarihte Urartular
• m.ö 560: Bu tarihte Medler
• m.ö 550: Bu tarihte Persler
• m.ö 334-332: Bu tarihte Makedonya
• 395: Bu tarihte Roma’nın eline geçti
• 503: Bu tarihte Sasani egemenliğine geçti
• 1071: Bu tarihte Selçukluların eline geçti
• 1115: Bu tarihte Artukoğulların eline geçti
• 1200: Bu tarihte Mengüceklerin eline geçti
• 1300: Bu tarihte Akkoyunluların eline geçti
• 1473: Bu tarihte Otlukbeli savaşı ile Akkoyunluların eline geçti.
• 1514: Bu tarihte Osmanlıların eline geçti.
• 1520: Bu tarihte sancak haline geldi.
• 1936: Bu tarihte Tunceli ili kurulunca buraya bağlanmıştır.

Mazgirt Gezi Rehberi

Mazgirt Kalesi:  İlçe merkezin kuzeyinde ilçeye hakim bir tepede kurulmuştur. Kalenin ne zaman yapıldığı ile ilgili bilgi bulunmamaktadır. Kalenin Urartulara ait olunduğu söylenilir. Kaleye bir mağara yolu ile gidilmektedir. Mağaranın önünde 40 basamaklı bir merdiven vardır. Kalenin en yükseğinde kalıntılar bulunur. Bu kalıntıların Köşk ve yel değirmeni olduğu sanılmaktadır.

Koyun Biçimindeki Mezar Taşları: İlçe merkezine bağlı Gelincik köyünde bulunur. Koyun biçimindeki bu mezar taşları Akkoyunlular tarafında inşa edilmiştir. Bu mezar taşları Türk gelenek ve görenekleri yansıtır. Bu mezarlarda mitolojik dini figür de görmek mümkündür. Bu mezarlardan değişik süslemeler görülür.

Çoban Baba Türbesi: Bu türbenin sahibi olan Çoban Babanın efsanesi şöyledir. Çoban Baba Hz. İbrahim’in Çobanıdır. Bu çoban bir gün koyunları güderken bir koyun sürüden ayrılıp kaçmıştır. Çoban baba bu koyunun peşine vermiştir. Bu koyun bizim ilçeye kadar gelmiştir. Burada koyunu tutuyor. Koyunu şöyle sesleniyor. Bre hayvan bana acımadın bari kendine acısaydın diyor. Koyun o anda yok oluyor. Çoban Baba artık bu ilçede kalmaya başlıyor. Burada birçok hizmet yapıyor. Hatta koyunun kaybolduğu yerden bugün su çıkmaktadır. Yöre halkına göre Perşembe akşamları süt çıkmaktadır.

Elti Hatun Türbesi:  Bu türbe Akkoyunlu hükümdarı Elti Hatun’a aittir. Elti Hatun bir gün çok kötü hastalanır. Abisi Uzun Hasanı çağırır: Abi ben yılanda çok korkuyorum. Öldüğümde beni toprağa gömme der. Uzun Hasan da kabul eder. Kız kardeşi ölünce ona bir türbe yaptırır. Cenazesini bir tabutta koyar tabuttu da zincirle havada asar. Birkaç gün sonra ziyarete gelir tabuttu açtığında kardeşine sarılı şekilde kocaman bir yılan görür. Kaderde kaçılmaz diyor. Cenazesini alıp toprağa gömer. Bugün oraya gittiğinizde sizde şahit olacaksınız büyük bir zincir var onun hemen altında bir mezar var. Bu mezar Elti Hatun’a aittir. Onun yanında ise Uzun Hasan’ın Annesi ve yeğeni yatmaktadır.

Elti Hatun Camii: Bu cami ilçe merkezinde bulunur. Uzun Hasanın kız kardeşi Elti hatun adına inşa edilmiştir. yanında bulunan kitabeye göre 1252 yıllında inşa edilmiştir. yapıdaki pencereler oldukça düzensizdir.

Bağın Kalesi: Bu kale ilçe merkezine bağlı Dedebağ köyün sınırlarında inşa edilmiştir. yapımı ile ilgili kesin tarih bilinmemektedir. Urartu dönemine ait olunduğu söylenilir. Girişinde peri suyu akmaktadır. Günümüzde surları yıkılmıştır.

Kale Köyü Kalesi: İlçe merkezine bağlı kale köyün sınırlarında bulunur. İlçe merkezine 20 km uzaklıkta bulunur. Bir tepe üzerinde kurulan kalenin girişinde çiv yazısı bulunmaktadır. kaleye çıkmak için aşındırılmış merdivenler bulunur. Büyük bölümü taş ve topraklarla dolmuş 30-40 metre uzunluğunda dehlizler mevcuttur.

Sonuç olarak bu tarihi ve doğal ve doğal güzellikleri ile göz kamaştıran ilçemize yolunuz düşerse mutlaka uğramalısınız. Bu ilçemize geldiğinizde İlçe merkezinde yer alan Elti Hatun Türbesi, Çoban Baba Türbesi ve Mazgirt Kalesi ilçenin başlıca gezilip görülmesi gereken yerlerdir. Buralara mutlaka geziniz.