İspir ilçesi Erzurum ilimize bağlı 21 ilçesinden biridir. İl merkezine yaklaşık 144 km uzaklıktadır. Buraya gitmek için şehir merkezinden kalkan dolmuşlarla ulaşılabilir. ayrıca çevre il ve ilçelerde kalkan dolmuşlarla buraya direk gidilebilir.
İspir ilçemizin ismi Çoruh Nehri kıyısında yaşayan Saka toplumun isminde geldiği anlaşılıyor. İspir ilçemiz Erzurum yöresi ve Karadeniz yöresinin karışımı bir şehirdir. Bazı kültür, gelenek ve göreneklerini Erzurum ilimizde almış bazı değerleri ise Karadeniz yöresinde almış. Çünkü Karadeniz bölgemiz sınır olduğu için kültür kaynaşması olmuştur.
İspir İlçemizde gezilecek yerler:
İspir kalesi: Erzurum yolu üzerinde bulunan şirin bir tepenin üzerinde kurulu bu kale Saltuklar tarafında inşa edilmiştir. kaleye çıkınca bütün şehri ayaklarınızın altına alıyorsunuz. Bu tepeden bütün şehre hakim oluyorsunuz. Zarar görüp onarılan kale günümüze ulaşmayı başarmıştır.
İspir cami: Bu cami ilçemizin merkezinde inşa edilmiştir. Saltuklular tarafında inşa edilmiştir. kesme taş kullanılarak inşa edilen cami uzun yıllara yöre halkına hizmet etmiştir.
Tuğrılşah cami: İlçemizin çarşı merkezinde bulunan bu cami Emir Atabey Erdemşah, Tuğrul şah adına l200-1225 yılında yaptırmıştır.
Melik Halil Gazi cami: İlçemizin Çarşı merkezinde inşa edilen bu cami Selçuklu dönemine ait bir eserdir. Cami uzun yıllar kendi kaderine terk edilmiştir. cami bu yüzden bugün içler acısı yaşamaktadır. Cami bugün kullanılamaz harabe şeklindedir.
Kadıoğlu medresesi: İlçemizin Çarşı merkezinde bulunur. Bu cami Erzurum Müftüsü Kâdızâde Mehmed Efendi tarafından 1725-1726 yılları arasında yaptırılmıştır. cami klasik bir Osmanlı eserinden çok farklıdır. Medrese içinde farklı odalar bulunur.
Elamalı mağarası: Bu mağara ilçemizin merkezine bağlı Madenköprü beldesine yaklaşık 1,5 km uzaklıkta bulunan Elamlı Mahallesindedir. Mağara fosilleşmiştir.
Ayrıca ilçemizde görülmesi gereken diğer yapılar da şunlardır
Hacı Yusuf Ceylan Konağı
Sandık kalesi
Devedağı (fısırik) kalesi
Karakale kalesi
Maden kalesi
Sırakonaklar dere ağzı mağarası
Cankurtaran kalesi
Karakale’deki su çanağı
Yedigöze kalıntıları
Ortaören viranşehir harabeleri
Saltuklu mezarları
Zarbuna Bekir Paşa mezarı
Numanpaşa mahallesi kalıntıları
Numanpaşa Cami
Ömer Paşa Kümbeti
Numanpaşa Konağı
Karahan harebeleri
Alacabük han kalıntısı
Köprüköy kilise kalıntıları
tarihi taş kemer köprüsü
Petekli Manastırı
Petekli Kilisesi
Hüdüt paşa türbesi.
Kirazlı Köyü Koç Heykelleri
Kân Kuru Fasulyesi
Sırakonaklar mahallesi(Hodıcur)
Akseki mahallesi sahipsiz mezarlar
Avcı alabalık tesisleri
İDOS dinlenme tesisleri
Kaçkar dağı
Yedigöller
Ayazman çeşmesi
Geçitağzı mahallesi kilisesi
Gorga Dağı
Hortik Alişan Ağa camisi
Hortik kaplan kayası
Hortikli Şah-pender(şeyh-bender)
Hortik şelale
Yazıcızade çeşmesi
Sonuç olarak bu şirin ilçemize yolunuz düşerse mutlaka bu tarihi yapıları ziyaret etmelisiniz. Burada ayrılırken Çağ Kebabı tatmadan dönmeyiniz.
